توصیه های پیامبر به معاذ ابن جبل
پیامبر خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلم به «معاذ ابن جبل» توصیه نمود که تقواى خدا و راستگویى و امانتدارى و درست پیمان و دورى از خیانت و حسن همسایگى و صله رحم و محبت به یتیمان و خوش زبانى را پیشه خود سازد، و در برخورد با دیگران، آشکارا سلام دهد و خوشرفتار و کم آزار باشد و ایمان خود را مؤکّد بدارد و در دین تحقیق نماید و در قرآن بیندیشد و آخرت را مد نظر بگیرد و از حساب قیامت بترسد و بسیار مرگ را یاد کند و به مسلمان دشنام ندهد و از گنهکار پیروى ننماید و صله رحم را قطع نکند و به گناه راضى نشود، تا در آن شریک گردد و در همه جا و همه حال خدا را یاد کند، زیرا خدا ذاکر و شاکر را مورد لطف قرار مىدهد و براى هر گناهى، توبه کند، از گناه پنهانى مخفیانه و از گناه آشکار در ملأ عام توبه نماید.
باید دانست که راستگوترین گفتارها، کتاب خدا و بهترین راه عزت تقوا است و شریفترین یادها، یاد خداست و عالىترین قصهها، قصه هاى قرآن است و بدترین امورات، بدعتها و بهترین راهها راه پیغمبران است و زیباترین مرگها، شهادت در راه خداست و تاریکترین گمراهیها، گمراهى پس از هدایت است، و بهترین علوم، علمى است که به صاحبش سود بیشترى برساند و بدترین کوریها کورى قلب است و دست دهنده، از دستگیرنده بهتر است و هر چه کم باشد و کافى، بهتر است از بسیارى که آدمى را به خود مشغول دارد و بدترین عذرخواهیها، عذر خواستن در هنگام مرگ است و بدترین پشیمانیها، پشیمانى روز قیامت است و بدترین خطاى زبان، دروغ است و بالاترین بىنیازى، عزت نفس است، و بهترین توشه، تقواست و بالاترین حکمت، ترس از خداست چه در پنهان و چه در آشکار، و بهترین چیزى که در دل راه مىیابد، یقین است همه گناهان با دروغ همراه است و زنان (بد) دامهاى شیطانند و جوانى، شاخهاى از جنون است، و بدترین کسبها، رباخوارى است و زشتترین گناهان، خوردن مال یتیم است.
سعادتمند کسى است که از دیگران پند گیرد و هر بدنى که از حرام رشد کند، در آتش است و هر کسى که حرام بخورد، دعایش به اجابت نمىرسد نماز نور است، و صدقه انسان را حفظ مىنماید و روزه سپرى استوار، براى انسان و وقار و فضیلت است و هر کس آن را کنار بگذارد، زیان مىبیند.
هر عاقلى باید ساعتى را براى خلوت با خدا قرار دهد و با او مناجات کند و ساعتى در آثار خلقت الهى بیندیشد و ساعتى را به رسیدگى حساب خود اختصاص دهد و ساعاتى را با خانواده خویش خلوت کند لازم است هر عاقلى جز در سه چیز تلاش نکند؛ جمع کردن توشه آخرت خود و تهیه هزینه زندگى و در حلال لذت بردن و هر عاقلى باید وضع زمان خود را بشناسد و زبان خود را حفظ نماید
منبع : حسن بن محمد، إرشاد القلوب / ترجمه سلگى - قم، چاپ: اول، 1376